Od 1 stycznia 2021 r. podróżnych przyjeżdżających z Wielkiej Brytanii do Polski obowiązują takie same przepisy jak podróżnych z krajów trzecich, czyli niebędących członkami Unii Europejskiej (UE). Oznacza to jest zmianę limitów dotyczących wartości i ilości towarów przywożonych w bagażu osobistym oraz nowe zasady przewozu zwierząt.

Zmiany zasad przywozu towarów i przewozu zwierząt nie dotyczą podróżnych z Irlandii Północnej, ponieważ w tym zakresie będzie ona traktowana jak państwo członkowskie UE.

Zwolnione z należności celno-podatkowych są towary znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych, przyjeżdżających do Polski z państw trzecich:

w transporcie lotniczym i morskim – do równowartości 430 euro,
w transporcie innym niż lotniczy lub morski (drogowym lub kolejowym) – do równowartości 300 euro.

Do powyższych wartości nie wlicza się:
a) bagażu osobistego, importowanego czasowo lub importowanego po jego czasowym wywozie;
b) produktów leczniczych niezbędnych dla potrzeb podróżnego;
c) w przypadku pojazdów silnikowych – wartości paliwa znajdującego się w standardowym zbiorniku oraz paliwa znajdującego się w przenośnym kanistrze, którego ilość nie przekracza 10 litrów (paliwa te również stanowią bagaż podróżnego);
d) tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz napojów alkoholowych przywożonych przez podróżnego, który ukończył 17 lat.

Limity zwolnień dla wyrobów akcyzowych
Z należności celno-podatkowych zwolnione są:

Tytoń i wyroby tytoniowe, jeżeli są przywożone w transporcie lotniczym lub morskim, w ilości:
a) papierosy – 200 sztuk lub
b) cygaretki (cygara o masie nie większej niż 3g/sztukę) – 100 sztuk, lub
c) cygara – 50 sztuk, lub
d) tytoń do palenia – 250 gramów.

Tytoń i wyroby tytoniowe, jeżeli są przywożone w transporcie drogowym lub kolejowym, w ilości:
a) papierosy – 40 sztuk lub
b) cygaretki (cygara o masie nie większej niż 3g/sztukę) – 20 sztuk, lub
c) cygara – 10 sztuk, lub
d) tytoń do palenia – 50 gramów.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia wyrobów tytoniowych, pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Alkohol i napoje alkoholowe:
a) alkohol etylowy o mocy objętościowej alkoholu powyżej 22% (np. wódka) – 1 litr albo
b) alkohol etylowy i napoje fermentowane, wina musujące i wyroby pośrednie o mocy objętościowej alkoholu nieprzekraczającej 22% (np. likiery) – łącznie 2 litry, i
c) wina niemusujące – łącznie 4 litry, i
d) piwo – 16 litrów.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia różnych rodzajów alkoholu i napojów alkoholowych, wymienionych w pkt a) i b), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Płyn do papierosów elektronicznych
a) 50 mililitrów – w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim,
b) 10 mililitrów – w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski.

Wyroby nowatorskie
a) 0,04 kilograma – w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim,
b) 0,008 kilograma – w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia płynu do papierosów elektronicznych wymienionych w pkt a) i wyrobów nowatorskich wymienionych w pkt a), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia płynu do papierosów elektronicznych wymienionych w pkt b) i wyrobów nowatorskich wymienionych w pkt b), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.
Produkty pochodzenia zwierzęcego w bagażu podróżnym
Z Wielkiej Brytanii do UE, nie będzie można wwozić mięsa, mleka ani produktów je zawierających. Wielka Brytania traktowana będzie jak państwo trzecie w odniesieniu do procedur przywozu żywności w bagażu podróżnych.

Rośliny i produkty roślinne
Prawo unijne zabrania wprowadzania z Wielkiej Brytanii na obszar UE, niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów, ze względu na związane z nimi zagrożenie fitosanitarne. Zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi zdrowia roślin, osoby podróżujące do UE nie mogą wprowadzać z Wielkiej Brytanii żadnych roślin ani materiałów roślinnych, chyba że towarzyszy im oficjalne zaświadczenie wydane przez organ ds. zdrowia roślin w ich kraju pochodzenia. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są banany, kokosy, daktyle, ananasy i duriany, ponieważ te owoce nie stanowią zagrożenia.

Zabytki i dobra kultury
Osoby wywożące z Polski dzieła sztuki mają obowiązek uzyskania pozwolenia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, dla zabytków spełniających odpowiednie kryterium kategorii, wieku i wartości.
Od 28 grudnia 2020r. zabrania się wprowadzania do UE określonych dóbr kultury, jeśli zostały one nielegalnie wyprowadzone z terytorium państwa, w którym powstały lub zostały odkryte.

CITES – okazy gatunków zagrożonych wyginięciem
Przywóz do UE jak i wywóz z niej okazów gatunków zagrożonych wyginięciem może odbywać się jedynie na podstawie odpowiedniej dokumentacji CITES, która musi być przedstawiona do granicznej kontroli przeprowadzanej przez organ celny. Okazem CITES są zarówno żywe zwierzęta i rośliny jak i wyroby z nich wykonane czy pochodne zawarte np. w kosmetykach. Nielegalny przywóz przez granicę UE okazów CITES, na terenie Polski jest przestępstwem, za które grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Więcej informacji o zasadach przemieszczania zwierząt domowych, roślin i produktów roślinnych, produktów pochodzenia zwierzęcego, okazów CITES oraz dóbr kultury znajduje się w dokumencie Komisji Europejskiej: „ZAWIADOMIENIE W SPRAWIE PODRÓŻOWANIA MIĘDZY UE I ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWEM PO ZAKOŃCZENIU OKRESU PRZEJŚCIOWEGO” (plik PDF; 904 KB).

Wywóz towarów w bagażu osobistym w ramach procedury TAX FREE, zakupionych na terytorium Unii Europejskiej
Od 1 stycznia 2021 r. podróżni, którzy dokonali zakupu towarów na terytorium UE w ramach procedury TAX FREE i posiadają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Wielkiej Brytanii będą traktowani jak obywatele państw trzecich. Tym samym będzie im przysługiwało prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium UE, które w stanie nienaruszonym zostaną wywiezione przez nich poza terytorium UE w bagażu osobistym podróżnego.

Warunkiem ubiegania się o zwrot podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium UE będzie posiadanie przez podróżnego potwierdzenia wywozu towarów w formie określonej przepisami państwa członkowskiego, z którego terytorium nastąpił faktyczny wywóz towarów.

Podróżni posiadający stałe miejsce zamieszkania na terytorium Irlandii Północnej, która na mocy zapisów Protokołu w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej będzie traktowana jako państwo członkowskie UE, nie będą mogli korzystać z procedury TAX FREE. 

Unijny Certyfikat Covid zawiera informacje o szczepieniu, przejściu Covid-19 lub negatywnym teście i ma ułatwiać podróże po Europie. W wielu krajach jego okazanie jest też warunkiem wstępu na koncerty czy mecze. W Berlinie bez certyfikatu nie wejdziemy do sali restauracyjnej, w Austrii nie zameldujemy się w hotelu, we Włoszech nie pójdziemy na dyskotekę – infomruje Polsat News. 

Od 1 lipca w całej Unii Europejskiej ma być uznawany Unijny Certyfikat Covid. Obowiązujące we wszystkich krajach UE zaświadczenie potwierdza zaszczepienie przeciw Covid-19 lub przejście choroby lub aktualny, negatywny wynik testu na obecność koronawirusa.

Certyfikat jest darmowy, może mieć formę papierową lub cyfrową (wyświetlany w aplikacji na smartfonie), zawsze ma kod QR, który pozwala na jego sprawdzenie w całej UE. Wystawianie dokumentów organizują władze krajowe, które gwarantują także bezpieczeństwo związanych z nim danych, każdy certyfikat jest także dostępny w języku angielskim.

Podstawowym celem wprowadzenia certyfikatów jest ułatwienie przemieszczania się po Europie. Jednolity dokument gwarantuje, że wyniki testów czy świadectwa szczepień będą uznawane w każdym państwie UE. Nie trzeba się martwić o to, czy np. badanie zrobione w konkretnym punkcie w Polsce zostanie uznane na granicy z Francją, a dokument potwierdzający przejście szczepień w Niemczech pozwoli nam na wynajęcie pokoju hotelowego w Czechach.

Wszyscy posiadacze każdego rodzaju certyfikatu powinni móc swobodnie podróżować wewnątrz UE bez konieczności odbywania kwarantanny. Trzeba jednak pamiętać, że o regulacjach dotyczących wjazdu do poszczególnych krajów lub innych sytuacji, w których będą potrzebne zaświadczenia sanitarne, ostatecznie decydują władze państw lub regionów Unii. Dlatego zasady w różnych krajach mogą się między sobą nieznacznie różnić.

 Każdemu posiadaczowi certyfikatu udającemu się w podróż do innego państwa UE mają przysługiwać te same prawa, co mieszkańcowi tego kraju spełniającemu warunki potwierdzone zaświadczeniem podróżnika. Na stronach Komisji Europejskiej podkreślono, że obywatele państw Unii będą mogli po niej podróżować również bez certyfikatu, ale będzie się to wiązało z koniecznością przedstawiania innych wymaganych zaświadczeń. Certyfikatu nie należy też mylić z paszportem lub dowodem tożsamości, który nadal jest potrzebny przy przekraczaniu granic krajów UE, niebędących w strefie Schengen, czyli Chorwacji, Bułgarii, Rumunii, Cypru i Irlandii. 

31 stycznia 2020 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej opuściło Unię Europejską. Oznacza to zmianę zasad korzystania z opieki zdrowotnej. Do 31 grudnia 2020 r. obowiązywał jednak okres przejściowy, w którym utrzymane zostały wszystkie dotychczasowe przywileje i obowiązki wynikające ze stosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Od 1 stycznia 2021 r. prawo do korzystania z opieki zdrowotnej przysługuje wyłącznie na zasadach uregulowanych w dwóch dokumentach:

• umowie wyjścia,
• umowie o współpracy nazywaną też umową handlową

Czy zachowam prawo do świadczeń opieki zdrowotnej?
Tak, jeżeli jesteś objęty przepisami jednej z wymienionych umów.

Jesteś objęty umową wyjścia – jeżeli przed końcem okresu przejściowego znajdowałeś się w sytuacji transgranicznej dotyczącej jednocześnie państwa UE i Zjednoczonego Królestwa. Jesteś np.:

• obywatelem Polski mieszkającym i ubezpieczonym w Zjednoczonym Królestwie,
• obywatelem Zjednoczonego Królestwa podlegającym polskiemu ustawodawstwu,
• obywatelem państwa trzeciego legalnie mieszkającym w Polsce, lecz zatrudnionym w Zjednoczonym Królestwie.

Jesteś objęty umową o współpracy – jeżeli nie znajdowałeś się wprawdzie w sytuacji transgranicznej, ale podlegasz ustawodawstwu państwa członkowskiego lub ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa. Umowa o współpracy obejmuje swoim zakresem podmiotowym obywateli UE, Zjednoczonego Królestwa oraz obywateli państw trzecich legalnie mieszkających w Zjednoczonym Królestwie lub w państwie członkowskim. Są to np.:

• obywatele Polski mieszkający i pracujący w Polsce,
• obywatele Zjednoczonego Królestwa podlegający ubezpieczeniu brytyjskiemu,
• obywatele Australii mieszkający i podlegający ustawodawstwu polskiemu.

Czym różnią się umowy

Obie umowy regulują kwestie koordynacji zabezpieczenia społecznego między UE oraz Zjednoczonym Królestwem i będą stosowane równolegle. To, która umowa będzie miała zastosowanie w Twoim przypadku, uzależnione jest od tego, czy przed zakończeniem okresu przejściowego znajdowałeś się w sytuacji transgranicznej.

Umowa wyjścia ma szerszy zakres przedmiotowy. Na jej podstawie zachowujesz wszystkie prawa wynikające z przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, czyli wszystkie uprawnienia, które przysługiwały Ci przed brexitem. Na podstawie umowy handlowej przysługują Ci prawa ściśle określone w tej umowie. Np. umowa handlowa nie będzie miała zastosowania do świadczeń rodzinnych czy do usług poczęcia wspomaganego.

Uwaga! W niektórych sytuacjach może być konieczne ustalenie, która umowa dotyczy Twojej sytuacji. Możesz zostać poproszony o przedstawienie dodatkowych dokumentów potwierdzających Twoje obywatelstwo oraz miejsce zamieszkania. Są nimi np. paszport, zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej, dokument potwierdzający status członka rodziny. W sytuacji niejednoznacznej sprawa będzie indywidualnie rozpatrzona przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

Czy mogę posługiwać się Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) w trakcie tymczasowego pobytu na terenie Zjednoczonego Królestwa?
Tak, osoby mające EKUZ nadal będą mogły korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej w czasie tymczasowego pobytu w Zjednoczonym Królestwie na dotychczasowych zasadach. Świadczenia zostaną im udzielone w razie nagłego zachorowania, wypadku, zaostrzenia objawów choroby przewlekłej itp. EKUZ należy okazać bezpośrednio brytyjskiemu świadczeniodawcy. W sytuacji nagłej, gdy nie masz karty, możesz zwrócić się do Narodowego Funduszu Zdrowia o wystawienie Certyfikatu tymczasowo zastępującego EKUZ. Więcej informacji na temat EKUZ i Certyfikatu znajdziesz w zakładce EKUZ. Osoby mające brytyjskie karty EKUZ (ang. EHIC) również zachowują swoje uprawniania do leczenia niezbędnego w Polsce. Aktualne karty EKUZ zachowują ważność do czasu upływu terminu ich ważności lub utraty uprawniania.

Czy otrzymam dokument S1
Uzyskasz dokument S1, jeśli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń zdrowotnych w Polsce, czyli osobą ubezpieczoną lub uprawnioną na podstawie przepisów szczególnych. Dokument S1 wydawany jest, jeśli postanowisz przenieść swoje miejsce zamieszkania do Wielkiej Brytanii lub innego państwa UE/EFFTA. Jeżeli jesteś osobą ubezpieczoną w Wielkiej Brytanii i przeprowadzasz się do Polski, dokument S1 powinieneś uzyskać od ubezpieczyciela brytyjskiego. Po otrzymaniu dokumentu S1 zarejestruj go w oddziale wojewódzkim właściwym ze względu na Twoje miejsce zamieszkania w Polsce. Oddział NFZ wyda Ci poświadczenie uprawniające Cię do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych w Polsce.

Po 31 grudnia 2020 r. poświadczenia wydane na podstawie dokumentu S1 lub formularzy E106, E109, E120, E121 – zachowują ważność do wskazanego w nich terminu lub do czasu wydania nowego dokumentu. W sytuacjach niejednoznacznych każdy przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie przez oddziały wojewódzkie NFZ.

Jakie będą zasady leczenia planowanego?
Po 31 grudnia 2020 r. nadal będziesz mógł skorzystać z planowych świadczeń opieki zdrowotnej w Zjednoczonym Królestwie i Polsce. Jeśli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń zdrowotnych w Polsce, czyli osobą ubezpieczoną lub uprawnioną na podstawie przepisów szczególnych, złóż wniosek o wydanie dokumentu S2. Dokument S2 wydawany jest w celu potwierdzenia prawa do określonego rodzaju leczenia planowanego w Wielkiej Brytanii lub innym państwie UE/EFFTA. Jeżeli masz dokument S2 wydany przez instytucję brytyjską, okaż go bezpośrednio świadczeniodawcy.

Jak nabyć uprawnienia do świadczeń zdrowotnych w Polsce?
Mieszkasz w Polsce, jesteś obywatelem Wielkiej Brytanii i – na skutek brexitu – utraciłeś prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych na koszt Wielkiej Brytanii? Jeśli chcesz korzystać z opieki zdrowotnej w Polsce, to musisz nabyć do tego prawo. Nabywasz prawo do ubezpieczeń społecznych, jeśli:

• Ubezpieczysz się w Polsce w wyniku zatrudnienia lub samozatrudnienia.
• Będziesz pobierać brytyjską emeryturę lub rentę przekazywaną do Polski za pośrednictwem banku prowadzącego działalność w Polsce.
• Uzyskasz w Polsce status osoby bezrobotnej.
• Krewny zgłosi Cię do ubezpieczenia jako członka rodziny.
• Ubezpieczysz się dobrowolnie w NFZ, składając wniosek w oddziale NFZ.

Jeżeli zamierzasz skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego w NFZ, uzyskaj od instytucji brytyjskiej (NHS) zaświadczenie potwierdzające wcześniejsze ubezpieczenie zdrowotne w Wielkiej Brytanii (formularz E104/UK). Zwolni Cię to z opłaty za przerwę w ubezpieczeniu w Polsce.

Dziesiątki tysięcy obywateli UE wkrótce może utracić swój status prawny w Wielkiej Brytanii i być deportowanych. Termin złożenia wniosku o status osoby osiedlonej upływa 30 czerwca.

Brytyjscy posłowie napisali list do premiera Borisa Johnsona, w którym apelują o automatyczne przyznanie statusu osoby osiedlonej obywatelom UE. Parlamentarzyści uważają, że nawet gdyby tylko 1 proc. z 4 mln obywateli UE w Wielkiej Brytanii nie złożyło wniosku na czas do końca czerwca, oznaczałoby to falę deportacji dziesiątek tysięcy osób.

W liście zwrócono uwagę, że Home Office nie dotarł do wszystkich obywateli UE z uwagi na pandemię, która utrudniła działalność programów wsparcia w aplikowaniu o settled status.

Rząd brytyjski zamieścił na swojej stronie informacje na temat statusu osiedlenia także po polsku: https://www.gov.uk/guidance/settled-status-for-eu-citizens-and-their-families-translations.pl

Zbliża się ostateczny termin składania wniosków o status osoby osiedlonej i prawo do pozostania w Wielkiej Brytanii. Jak się okazuje, Home Office nie rozpatrzył jeszcze 320 tys. wniosków. Oznacza to, że dokumenty te mogą nie zostać przetworzone na czas, a osoby, których ta sytuacja dotyczy, zostaną bez zaświadczenia o prawie do zamieszkania w Wielkiej Brytanii. Działacze ruchu europejskiego obawiają się, że sytuacja ta spowoduje wiele przykrych konsekwencji. Dlatego też 21 maja, w ramach „Opowieści o Dniu Działania na rzecz Brexitu” zwolennicy Ruchu będą spotykać się ze swoimi posłami, aby domagać się rzeczywistej ochrony praw obywateli UE.

• Trudno ująć w słowa, jak wiele cierpienia może to spowodować. Obywatelom UE mogą w końcu odmówić pracy, mieszkania do wynajęcia, kredytu hipotecznego, a nawet ratującego życie leczenia NHS, jeśli ich status imigracyjny jest niejasny. Dzieje się to już z tysiącami mieszkańców Wielkiej Brytanii, a sytuacja może się znacznie pogorszyć – przekonuje Wiebke Rueterjans, działacz Ruchu Europejskiego. – Rząd zapowiedział, że będzie szanował prawa obywateli oczekujących na ich wniosek. Ale jeśli skandal Windrush nauczył nas niczego, to było to, że nie możemy polegać na obietnicach ministrów rządu na ten temat. Potrzebujemy gwarancji prawnych i prawdziwej pewności.

Aby wesprzeć działania ruchu, a także mieć realny wpływ na ochronę własnych praw można zapisać się na Dzień Działania Ruchu Europejskiego i stać częścią lobby, działającego online.

Miliony ludzi w UK mogą używać przestarzałych routerów, które narażają ich na włamanie, ostrzegł ‘Which?”.

Organ ds. ochrony konsumentów przeanalizował 13 modeli dostarczonych klientom przez firmy świadczące usługi internetowe, takie jak EE, Sky i Virgin Media, i stwierdził, że ponad dwie trzecie tych urządzeń są wadliwe.

Oszacowano, że około sześciu milionów ludzi może mieć urządzenie nieaktualizowane od 2018 roku lub wcześniej. Dlatego w niektórych przypadkach urządzenia nie otrzymały ważnych aktualizacji zabezpieczeń.

Problemy znalezione podczas testów laboratoryjnych obejmowały:

• Na większości modemów znaleziono słabe hasła domyślne, które cyberprzestępcy mogliby złamać
• brak aktualizacji oprogramowania układowego, ważnych dla bezpieczeństwa i wydajności
• luka w sieci w Brightbox 2 firmy EE, która może dać hakerowi pełną kontrolę nad urządzeniem

Wśród urządzeń, w których brakowało aktualizacji, były:

• Sky SR101 i SR102
• Virgin Media Super Hub i Super Hub 2
• TalkTalk HG635, HG523a i HG533

Kilka routerów firmy BT, w tym Home Hub 3B, 4A i 5B oraz Hub Zero 270N Plusnetu, przeszło wszystkie testy bezpieczeństwa.

Rząd planuje zakazać ustawiania domyślnych haseł na urządzeniach w ramach nadchodzących przepisów dotyczących inteligentnych urządzeń.